Geachte heer Rutte, of mag ik zeggen
beste Mark
door
Daniela Ludwig
Er is iets aan de hand in jouw land.
Hoe komt het toch dat jullie als land zo welvarend zijn,
maar sommige mensen zo arm?
Je wil dat iedereen stap voor stap gaat
voelen dat het beter gaat, zeg je. Dat is de boodschap van
de VVD.
Reeds enkele weken speel ik met de
gedachte om daarop te reageren, maar pas nadat ik kennis nam
van jouw nieuwste plannen met betrekking tot de mensen in de
bijstand, wist ik dat ik de gedachte in een daad om zou
zetten.
Nee, geen aanslag.
Ik zal me even voorstellen. Ik ben
Daniela, 44 jaar, alleenstaande moeder van drie prachtige
kinderen, van oorsprong Duitse en sinds 1994 woonachtig in
jouw Nederland.
Ten tijde van mijn door alcoholmisbruik
en geweld getekend huwelijk met een Nederlander, dat met een
pijnlijk hoogtepunt eindigde in 2003, werd van mij verwacht
dat ik moeder was en niet meer dan dat. Op zich prima, want
ik zet inderdaad kinderen op de wereld om ze zelf groot te
brengen. Ik vertaalde vanuit huis, paste op kinderen en
kookte voor ouderen. Maar werken deden de mannen, de vrouwen
hoorden aan het aanrecht. In jouw Nederland.
Nadat ik in 2004 met mijn twee kinderen
was ondergedoken in Gelderland, had ik een leuke baan, tot
de vader van mijn kinderen ons door een fout van de gemeente
had gevonden.
In 2006 kreeg ik een kind van een
andere man. Toen mijn jongste dochter twee jaar oud was,
kwam ik in de bijstand terecht, nadat haar vader, wederom de
kostwinnaar, met de noorderzon was vertrokken. Buitenshuis
vond ik voldoening in het bezorgen van post en
vrijwilligerswerk op een school. Met het bereiken van het
vijfde levensjaar van mijn derde kind bereikte mij de
sollicitatieplicht. Men bood me een re-integratietraject
aan; ik wilde het onderwijs in. Docent Duits op het MBO, dat
was mijn doel. Om een HBO-opleiding te mogen volgen, had ik
een Nederlands mbo-4 diploma nodig, dat ik in 2013, na
slechts negen maanden doorzetten, op zak had. Ik was
ontzettend gemotiveerd.
Toen ik me aan de HU wilde inschrijven,
kreeg ik van de gemeente te horen dat het niet toegestaan is
met behoud van uitkering te studeren. Maar wat moest ik dan?
In deze tijden vond ik nergens een full-time baan als
onderwijsassistent en zou ik tot mijn pensioen mijn handen
open moeten houden bij de gemeente. Solliciteren in andere
branches leverde niets op; door verschillende opgelopen
lichamelijke aandoeningen was ik erg beperkt in de functies
die ik zou kunnen uitoefenen. Bovendien word je natuurlijk
ook niet snel aangenomen zonder diploma, ervaring en ja, op
40-jarige leeftijd. In jouw Nederland.
Na drie lange jaren vechten, jaren
waarin ik tientallen gesprekken heb gevoerd, brieven heb
geschreven en mijn beklaag deed bij wethouders, commissies,
bij het ministerie van onderwijs en het ministerie van
sociale zaken en werkgelegenheid, mocht ik in 2015 eindelijk
starten met mijn HBO-opleiding. Wat was ik trots. Vier jaar
lang zou ik keihard aan mijn toekomst timmeren. Dit was mijn
kans. Ik had vleugels.
Maar inmiddels, anderhalf jaar later,
sta ik weer met beide benen op de grond en besef ik dat
studeren met behoud van bijstand NIET haalbaar is. De stress
die er al was, bovenop de gewone stress als alleenstaande
moeder, deze stress bovenop de financiële zorgen die er
CONTINU zijn, de financiële zorgen bovenop het autoloze
leven, het autoloze leven bovenop de eenzaamheid waarin ik
leef, mede omdat mijn familie 750 km verderop woont en
mensen vaak te druk zijn om nieuwe mensen aan hun
vriendenkring toe te voegen, in jouw Nederland. Daar bovenop
komt de druk die men vanuit de scholen steeds op me legt: te
laat komen is als docent in opleiding geen optie, dus moet
ik een oplossing verzinnen en een auto aanschaffen, omdat
het OV een (overigens erg prijzig) disaster is. Er wordt ook
verwacht dat men zomaar mee kan op excursie of dat men zo
even een HDMI-adapter voor 30 euro kan kopen zodat men tijdens
de stage gebruik kan maken van het smartboard. Maar dat kan
ik niet, Mark. In jouw Nederland.
Ik raak gefrustreerd als mijn
klasgenoten de dure quiche uit de luxe kantine in de
prullenbak gooien "omdat ie niet lekker genoeg is", terwijl
ik er haast een moord voor zou doen. Als ik de luxe ervaar
om met een geleende auto naar school te kunnen gaan, om tijd
te besparen, kan ik niet van het parkeerterrein af omdat men
alleen met pin kan betalen en ik natuurlijk geen saldo heb.
In jouw Nederland.
Mensen als ik kunnen niet deelnemen aan
de samenleving. In jouw Nederland. Mensen als ik moeten zich
in allerlei opzichten laten vernederen, kunnen nauwelijks
tot nooit shoppen, naar de kapper gaan, hobby's uitoefenen
of iets leuks doen om te ontspannen, want daar zijn geen
financiële middelen voor. Wist je dit wel? Dat de bijstand
MET vakantiegeld, KGB en kinderbijslag geen vetpot is, en
zeker niet sinds die prachtige participatiewet, die een lang
gekoesterde wens van jou was, Mark.
Deze studie, waarvoor ik zo ontzettend
gemotiveerd was, lijkt mijn enige uitweg uit de uitkering,
maar ik ben niet naïef en besef heel goed dat ik dit op deze
manier niet nog 2,5 jaar volhoud. Anderhalf jaar heb ik
alles eruit gehaald wat er mogelijk was, wellicht zelfs
meer. Ik heb geprobeerd mezelf uit de shit te werken; ik heb
het écht geprobeerd, Mark. Maar in mijn hoofd is geen ruimte
meer voor leerstof, ik heb last van een blokkade, ik slaap
slecht, heb huilbuien en ben enorm prikkelbaar; de burn-out
ligt op de loer.
Men zou als DE en DE ENIGE reden voor
het "HBO-verbod in de bijstand" op moeten geven dat de
stress van het leven met een minimum inkomen niet samen gaat
met de stress die een studie met zich meebrengt. In jouw
Nederland.
Nu wil jij het minimum inkomen nog
verder minimaliseren. Laten we beginnen met het zogenaamde
vakantiegeld. Het geld dat wij soort mensen niet voor
vakanties (kunnen) gebruiken, maar waarvan wij onze
achterstallige rekeningen betalen, zoals het eigen risico
zorgverzekering, dat elk jaar weer een rib uit ons lijf is.
Waarom is dit nog steeds niet inkomensafhankelijk, Mark?
Vertel mij eens, waar we dat geld vandaan moeten halen, als
je dit doorzet en het verplichte eigen risico blijft en
wellicht zelf weer verhoogd wordt? Vertel mij eens, hoeveel
mensen wil je nog de (zelf gekozen) dood in jagen omdat ze
geen enkel toekomstperspectief meer hebben, of vereenzamen
en geïsoleerd raken door gebrek aan geld, eigenwaarde en
eigen vervoer, zoals ik?
Maar ach, gelukkig kunnen we altijd nog
113 bellen, waar lieve mensen in een callcenter je eraan
herinneren dat je schatten van kinderen hebt die van je
houden, en waarvoor je wil blijven leven.
Leven.... wat is dat eigenlijk?
Leven is een open fysico-chemisch
systeem, dat door middel van uitwisseling van energie en
materie met zijn omgeving, en dankzij een inwendig
metabolisme, in staat is om zich in stand te houden, te
groeien, zich voort te planten en zich aan te passen aan
veranderingen in de omgeving, zowel op korte als op lange
termijn.
Leven staat enerzijds tegenover dood:
de staat van een voorheen levend wezen dat zichzelf niet
meer in stand heeft kunnen houden; en anderzijds tegenover
levenloos: de staat van een voorwerp dat nooit leven heeft
gekend.
Maar wat is de benaming van de toestand
waarin een mens zichzelf niet meer in stand kan houden,
terwijl al zijn organen het nog doen, er nog bloed door zijn
aderen stroomt, zijn hersens nog werken?
Depressie? Wanhoop? Armoede?
Armoede is per definitie het niet
kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften en ontstaat
wanneer een persoon of een groep mensen onvoldoende betaal-
en/of ruilmiddelen heeft om in de primaire levensbehoeften
te kunnen voorzien, zoals schoon en drinkbaar water,
voedsel, kleding, huisvesting en gezondheidszorg. Zij gelden
als noodzakelijk om een menswaardig leven te kunnen leiden.
Deelnemen aan het sociale leven, degelijk onderwijs en
ontspanning worden slechts als secundaire levensbehoeften
beschouwd.
Armoede komt het vaakst voor onder
langdurig werklozen, chronisch zieken, ouderen en
alleenstaande ouders. Ik zelf ben chronisch ziek en heb
inmiddels 24/7 pijn, doordat mijn lijf de stress niet meer
kan handelen. Aangepaste, dure voeding zou mijn pijn kunnen
verlichten. Maar die kan ik niet betalen, want de
belastingaftrek en de tegemoetkoming voor chronisch zieken
werden gewoon afgeschaft. In jouw Nederland.
Men moet voldoende geld hebben om rond
te komen, om alle strikt noodzakelijke uitgaven te kunnen
doen. Zoals een dak boven het hoofd, eten en drinken,
ongeacht de kwaliteit ervan. Maar in een welvarend land als
Nederland zou de definitie van armoede mijns inziens
aangepast moeten worden. Dat men een laptop en een tv heeft,
zodat men op de hoogte blijft van wat er zich in de
buitenwereld afspeelt, betekent niet dat men niet arm is.
Dat men via "social" media, die overigens allesbehalve
sociaal is, contact kan houden met zijn "vrienden", betekent
ook niet dat zulke vriendschappen aan de menselijke behoefte
genegenheid en aandacht voldoen.
Je bent arm op het moment dat je niet
in staat bent om gewoon te participeren in de samenleving.
Als je niet met je vrienden mee kan naar de bioscoop, omdat
je het kaartje niet kan betalen. Of met je collega's uit
eten. Als je geen auto meer hebt, dat je naar vrienden en
familie brengt en je daardoor geïsoleerd raakt. Als je met
een geleende auto naar de spoedeisende hulp rijdt met je
zieke kind en de €3 parkeerkosten niet kan betalen. Als je
niet naar de crematie van je oma kan, die 750 km verderop
woonde. Als je pijn lijdt omdat je niet vaak genoeg naar de
fysio kan, doordat je maar een bepaald aantal behandelingen
vergoed krijgt. Je bent arm, als je bij een allergische
shock de collega's smeekt om de ambulance niet te bellen,
zij dat toch doen en je daardoor vlak voor kerst €385 eigen
bijdrage mag dokken, terwijl je het hele jaar hebt opgelet,
wat als chronisch zieke erg knap is, Mark. Al zeg ik het
zelf.
Je bent arm als je zelf niet in staat
bent om een hobby voor jezelf of je kind te betalen. Als je
geen foto's af kan laten drukken wanneer je daar zin in
hebt. Als je nooit kan shoppen. Je bent arm, als je sociaal
geïsoleerd raakt en als de problemen, die voortkomen uit een
gebrek aan geld, je de hele dag bezighouden, zoals dat bij
mij het geval is.
Heb jij wel eens geen boodschappen
kunnen doen of de stress ervaren die een kapotte wasmachine,
die haast dagelijks draait in een gemiddeld gezin, met zich
meebrengt? Bij de gemeente hoort men bij het aanvragen van
bijzondere bijstand niets meer dan: "Daarvoor had u moeten
sparen; u weet dat zulke apparaten om de zoveel jaar stuk
gaan. Dit is uw eigen verantwoordelijkheid."
Sparen? Really? Ik ben regelmatig blij
dat ik nog ergens in een jaszak een vergeten euro vind voor
een brood.
Ik vind het tijd worden om een leuke
vent tegen te komen, maar ik kom niet vaak genoeg op leuke
plaatsen en grote steden, ga nauwelijks uit, en in de
supermarkt, waar ik met een gespannen gezicht stilletjes bij
elkaar op loop te tellen wat ik in de winkelwagen gooi, zal
ik hem ook niet ontmoeten. En op de gratis datingsites gaat
het maar om een ding, Mark.
Als jij, beste Mark, samen met je
vriendjes het vakantiegeld voor mensen in de bijstand
afschaft, het mes in de zorgtoeslag en het kindgebonden
budget zet en de kinderbijslag na het tweede kind afschaft
en het eigen risico bestaan blijft of zelfs weer verhoogd
wordt, zullen de suïcide cijfers flink stijgen. Hoe zie je
dit voor je, Mark? Ik heb drie kinderen, waarvan een
minderjarig, dus alleen voor haar krijg ik nog KGB en KBS.
Voor mij geldt nu al: Ik heb te weinig om te leven en net te
veel om te sterven. Kennelijk wil jij daar verandering in
brengen. Ik haal mijn studie niet, zal geen fulltime baan
vinden en dus met al jouw gezellige beslissingen te maken
krijgen, eronder lijden.
Ik voel me zo verloren hier, in jouw
Nederland; ik ben eenzaam, verloren en wanhopig. Heel graag
zou ik terug willen naar mijn geboorteland, dat ik 22 jaar
geleden de rug heb toegekeerd. Niet dat ik daar financieel
op vooruit zal gaan, maar ik zal me in ieder geval niet meer
de englishman in New York voelen, en makkelijker aansluiting
vinden. Maar ik heb geen geld voor een verhuizing en een
nieuwe start, en naar jouw mening ook geen reden om te
vluchten, toch? Kun jij mij desondanks wellicht voorzien van
een oprotpremie, zoals andere buitenlanders tot zeer recent
nog van je kregen? Ik zal afzien van de maandelijkse steun
tijdens mijn verblijf in Duitsland, geen probleem. Ik zweer
het je, Mark. Hand erop.
Weet je, ik dacht dat ik een loser ben,
gefaald heb, zwak ben. Maar nee. Het is van de zotte dat
mensen die iets positiefs willen bijdragen aan zichzelf, hun
gezin en de maatschappij, zo ontiegelijk worden tegengewerkt
op alle fronten, en geen of weinig steun krijgen van de
regering en de maatschappij.
Ja, Mark, ik heb het loodzwaar en toch
veel bereikt: drie prachtkinderen grootgebracht in mijn
eentje en als buitenlandse door keihard werken en veel
doorzettingsvermogen een mbo-4 diploma en propedeuse gehaald
die zes jaar geldig is.
Ik heb niet gefaald, Mark. Jouw systeem
wel.
Groet, een goede moeder en (nog steeds)
ijzersterke vrouw.
Daniela Ludwig
(met
toestemming van Daniela overgenomen van facebook)
"Blijf niet mokkend aan de kant staan.
Stel een daad en toon je moed. Laat je woede hand in hand
gaan met het goede, dat je doet."
Teken a.u.b. de petitie van Daniela Ludwig:
hier!
